Мөлүйүөнүнэн саллааттар ыар көлөҺүннэринэн, кыа хааннарынан толуктанан, тыыл дьонун сындыл5аннаах үлэлэринэн кэлбитэ Кыайыы күүтүүлээх күнэ Ыам ыйын 9 кунэ 1945 сыл. Онтон ыла эйэлээх 80 сыл ыраас халлаана, киирбэт сырдык күнэ тыгар. Ким да умнуллубат, туох да умнуллубат. Биьиги бүгүҥҥү күҥҥэ өйдөөн ааҺыах тустаахпыт, дьон көҥүлүн, кини дьолун иҺин сырдык тыыннарын толук уурбуттары, олохторун биэрбиттэри. Биьиги нэьилиэктэн 64 киьи сэриигэ ынырыллыбыта. Бу санардыы ата5ар туран эрэр колхозтар хоту – хоьуун үлэьиттэрэ этилэр. Кинилэр ортолоругар баара биьиги нэҺилиэкпит биир чулуу уола Дмитрий Алексеевич Гуляев. Саха сириттэн бастакы снайпер, киэн туттар биир дойдулаахпыт Д.А.Гуляев сырдык аатыгар сʏгʏрʏйэн «Сʏдʏ ааккар сʏгʏрʏйэн» театрализованнай туруоруу ыам ыйын 8 кʏнʏгэр ʏрдʏк таһымҥа буолан ааста. Туруорууга оҕолуун улаханныын барыта 30 тан тахса киһи кыттыыны ылла.
Сэрии иннинээҕи олохтон саҕалаан, сэрии ыар кэмнэрэ, Кыайыы Өрɵгɵйɵ барыта сатабыллаахтык туорууга киирбитин, уота — кʏɵһэ, муусуканнан доҕуһуола олус табыллыбытын кɵрɵɵччʏлэр бэлиэтээтилэр.
Сʏрʏн оруолу толорооччулар Дмитрий Гуляев – Семен Федоров, кини ийэтэ Ыстапаанньа – Татьяна Унарова, Маарыйа – Изабелла Каратаева, Миисэ уол – Дьулустаан Егоров олус табыллан, кɵрɵɵччʏ дууһатын таарыйар гына оонньоотулар.
Оҕотун сэриигэ сʏтэрбит ийэ сэрииттэн эргиллибит саллааттар ортолоругар эрэнэ, долгуйа уолун кɵрдʏʏрэ, кини хараҕын уута кɵрɵɵччʏ дууьатын таарыйбытын кɵрɵɵччʏлэр:
— Татьяна оонньуура наьаа да дьиҥнээх ди олох, харахпыт уута кэллэ. Онноҕор кэннибитигэр олорор оҕолор эмиэ харахпыт уута кэллэ дииллэр этэ – диэн санааларын ʏллэһиннилэр. Туруорууга кыттыбыт дьоммут бары да сэрии ыар содулун, Кыайыы Өрɵгɵйʏн кɵрɵɵччʏгэ тиэрдэр сыаллаах , соруктаах, улахан эппиэтинэс ылынан ис дууьаларыттан оонньоотулар.
Туруоруу сыалын соругун ситиспитэ, дьон — сэргэ ɵйʏгэр, дууьатыгар ылыммыта, тʏмʏккэ кɵрɵɵччʏлэр сʏһʏɵхтэригэр туран ытыс хабыллар тыаһынан доҕуһуоллаабыттара буолар. Бары кыттыыны ылбыт дьоммутугар бар5а махтал тылларын тиэрдэбит. Эьиги ʏрдʏгʏтʏгэр мэлдьи ыраас халлаан сыдьаайа турдун, ил – эйэ эрэ эҥэрдэстин.
«Ким да умнуллубат, туох да умнуллубат»
